Uncategorized
‘Stop Cop City’ activists infuse Jewish rituals into their protest against Atlanta’s planned police training center
(JTA) — As the sun set on Feb. 5, signaling the start of Tu Bishvat, a group of Jews carried shovels into the South River Forest southeast of downtown Atlanta.
In the day’s declining light, they planted saplings — seven paw paws, three fig and two peach — to honor the holiday, Judaism’s “new year of the trees.” They recited the Shehechiyanu prayer, and a rabbi led them in singing “Tzadik Katamar”: “The righteous shall flourish like the palm tree and grow like a cedar in Lebanon,” from Psalm 92.
The traditional holiday observance doubled as a protest against “Cop City,” the name that self-described “forest defenders” have given the city of Atlanta’s plan to build a $90 million, 85-acre police and fire training center on 300-plus acres that it owns just over the city line in DeKalb County, Georgia.
Two years into protests against the plans, a “week of action” that began over the weekend swelled the protesters’ ranks and brought an even greater police presence to the site of the planned training center. On Sunday night, a group of activists broke from a nonviolent protest, burning police vehicles and, police said, throwing rocks at officers. Dozens of people were arrested.
The violent turn throws into question other plans for the week, which include a Purim celebration on Monday night and a Shabbat service on Friday, the latest Jewish milestones in nearly two years of controversy and confrontation.
“They’re living Jewish values more legitimately, more sincerely than some of the biggest institutions,” said Rabbi Mike Rothbaum of Atlanta’s Reconstructionist Congregation Bet Haverim, of the Jewish protesters. Rothbaum attended the Tu Bishvat event and is scheduled to lead this week’s Shabbat service; he was speaking before the weekend’s events.
Comparing their worship to a mishkan, the portable sanctuary that the Israelites carried in the desert, Rothbaum said of the protesters, “They go to shul at ‘Cop City.’”
A sukkah constructed in October 2023 at the “Cop City” protest site in the Atlanta forest was destroyed in a police raid in December. (Courtesy of Jewish Bird Watcher Union)
Until about 200 years ago, South River Forest was home to the Muscogee (Creek) tribe, who called it Weelaunee — “brown water,” the name painted on protest banners strung between trees. White settlers drove out the Muscogee, and the land later became a slave plantation, a Civil War battlefield and a city prison farm. Portions have been a police firing range and used for explosives disposal, and it has also been the site of illegal dumping.
In April 2021, Atlanta announced plans to build a police training facility in the forest. Opponents immediately launched a protest. They oppose the redirection of natural resources to the police and want the forest maintained as a natural sanctuary.
After two years as a primarily local issue, national and international attention spiked on Jan. 18, when a protester camped in the woods was killed during what police called a “clearing operation.” The Georgia Bureau of Investigation said Manuel Paez Teran fired a handgun, wounding a Georgia State Police trooper, then was killed by return fire. An independent autopsy reported that the 26-year-old known as “Tortuguita” was struck by at least 13 rounds. An Atlanta police vehicle was torched in a subsequent protest downtown. Charges against more than a dozen of those arrested include violating the state’s domestic terrorism statute.
Across Intrenchment Creek from the city property is a DeKalb County park that bears the waterway’s name and is the subject of an associated protest. Much of the “Stop Cop City” activity has taken place in the 136-acre Intrenchment Creek Park. Legal challenges are pending against a land swap in which the county gave 40 acres to the now-former owner of a film studio, whose crews leveled trees and tore up a paved path until a judge issued a stop work order.
Conservation groups and community organizations in the surrounding majority Black neighborhoods fear that any development will degrade the tree canopy in Atlanta — which calls itself the “city in the forest” — and exacerbate flooding in low-lying areas.
The larger, decentralized protest movement includes a number of Jews, most in their 20s and 30s, who have made their stand by holding Jewish rituals in the forest, some under the banner of the “Jewish Bird Watcher Union.” They have held Shabbat services, performed the Tashlich ritual on Rosh Hashanah, slept in a sukkah during Sukkot, lit Hanukkah candles, and planted trees on Tu Bishvat. Prayer books were adapted for Shabbat and the High Holidays, with illustrations by the Jewish artist Ezra Rose.
Digital fliers advertising Jewish activities during a “week of action” by protesters opposing Atlanta’s planned police training facility. (Shared on social media)
Most of the Jewish events have been held in Intrenchment Creek Park. At the entrance, signs attached to a crumpled gazebo denounce the “film site” property owner. Improvised memorials and slabs of stone bearing spray-painted slogans dot the parking lot. To frustrate machinery drivers, some trails were blocked by barricades formed from downed trees, discarded tires and anything else handy.
The day before Tu Bishvat, three of the young Jewish activists met with a reporter, in an unheated community center a short drive from the forest. Expressing concern about their personal security, given the heated atmosphere around the issue, they spoke on condition that they be identified only by their first names and that their photographs not appear.
Cam, 24, is a labor union activist who grew up in Atlanta, attending Conservative and Reform congregations. Ray, 24, is a software engineer and Georgia Tech graduate, who grew up attending a Reform synagogue in Maryland. Ruth, in her late 20s, works in “regenerative landscaping” and moved to Atlanta with her Israeli family as a child. All said they feel disconnected from the mainstream Jewish community in Atlanta, religiously, politically and ideologically.
“Mainstream Judaism has completely lost touch with the radical history and radical tradition of the Jews,” Ruth said. “The things I like about Judaism, I want to live them in real life.”
She added, “When Sukkot came around and we built a sukkah in the forest, this is the closest I’ve been to relating to the story of traveling, of being in the desert and sleeping under the canopy.”
A makeshift memorial for environmental activist Manuel Paez Teran, who was allegedly killed by law enforcement during a raid to clear the construction site of a police training facility that activists have nicknamed “Cop City” near Atlanta, Georgia, as seen Feb. 6, 2023. (Cheney Orr/AFP via Getty Images)
Upwards of 50 to 60 Jews have participated in the forest-based worship, and hundreds of people have streamed into the “living room” section of the woods. “I don’t know if they’re all gathering for Shabbat or not but they all gathered around with us and listened to us sing prayers and light candles,” Ray said.
Rothbaum said he admired what he saw the Jewish protesters doing. “Whatever your opinion of the activists at ‘Cop City,’ you have to admire their commitment,” he said, adding, “These kids are reacting to the assimilation of a great heritage of meaning and justice.”
The sukkah survived for two months past the end of Sukkot, until a Dec. 13 police raid against encampments on both sides of Intrenchment Creek. A photo posted on Twitter showed the dismantled poles and torn sheets. The disappearance of the large menorah from the Intrenchment Creek parking lot after Hanukkah was blamed on crews working for the film site owner.
May the candle lights of Khanukah ignite the flames of rebellion. @defendATLforest pic.twitter.com/kdh6mqhMHY
— Fayer – פֿײַער (@FayerAtlanta) December 22, 2022
The morning after Tu Bishvat, city and county SWAT teams, along with state police, were deployed as construction equipment was brought into the police training center site. Two weeks later, at a Shabbat dinner in the forest following the Jan. 18 raid, attendees recited a Mourner’s Kaddish for Manuel Paez Teran and sang the traditional prayer “Oseh Shalom Bimromav” — “They who make peace in their high places.”
The Jewish activists see parallels between their activism on the Israeli-Palestinian conflict and what’s happening in their local forest.
“Anti-Zionism was a major part of what brought us together in the first place, even before the forest movement,” said Cam, who said he saw the two issues as “related struggles.” Opposing Israel is “a big part of what leads us to feel alienated from most mainstream Jewish communities and the inability to be accepted there, and the necessity of forming our own.”
Ruth participated in activism on behalf of Palestinians while visiting family in Israel last summer. “I was hearing and seeing old ancient olive orchards that were destroyed, burned or cut by settlers in order to disempower Palestinians from living there,” she said. “It made me really feel, like, defend the forest everywhere.”
Atlanta officials say they do not plan to defile the forest and argue that the city’s police training facilities are inadequate. The planned complex would serve the police and fire departments, the 911 call center and K-9 units. It would include a shooting range, a “mock city” (with a gas station, motel, home and nightclub) and a “burn building.” The remainder of the land will be developed for recreational use, officials say.
“This is Atlanta and we know forests. This facility will not be built over a forest,” Atlanta Mayor Andre Dickens said at a January news conference. “The training center will sit on land that has long been cleared of hardwood trees through previous uses of this site decades ago.”
Activists accuse the city and county of a lack of transparency throughout the process. In a February interview with the Atlanta Journal-Constitution, Dickens conceded that the city could have done a better job selling the project. “We didn’t do that. And because we didn’t do that it started getting painted by anybody that had a brush,” he told the newspaper.
The mayor’s words have not deterred activists, whose goal is nothing less than cancellation of the project.
“They have destroyed a lot of the beauty already,” Cam said. “They have created this place of desolation and death and destruction, and that is in opposition to our task as Jews to create a world of beauty and joy and holiness. By coming to this place and planting trees, we are reclaiming it, making a place of peace and joy.”
Rabbi Mike Rothbaum, seen here in Massachusetts in 2017, is an Atlanta rabbi who has participated in “Cop City” protests. (Jonathan Wiggs/The Boston Globe via Getty Images)
The local Jewish protesters have lately gotten a boost from a progressive Jewish organization based in Philadelphia. The Shalom Center launched in the 1980s to oppose nuclear proliferation and now focused largely on climate justice.
“Our sacred text is called ‘The Tree of Life,’” wrote the center’s founder, Rabbi Arthur Waskow, and national organizer Rabbi Nate DeGroot in a Feb. 28 letter to Georgia Gov. Brian Kemp that noted Jewish law’s prohibition on uprooting trees. “We pray that the trees of the Weelaunee Forest remain trees that support the flourishing of sacred life for generations to come.”
Rothbaum said he was inspired by the young Jewish activists. “They are reminding us of the Jewish values that come to us through Torah, through the rabbinic writings, that are timeless,” he said. “They are reminding us of what we’re supposed to be. And we owe them a debt of gratitude.”
Ruth had a message for Atlanta’s Jewish congregations and communal organizations, most of which have not engaged publicly on the issue: “I would invite them to join us, to put their Jewish values into action,” she said. “Everything we’re doing here is really Jewish.”
—
The post ‘Stop Cop City’ activists infuse Jewish rituals into their protest against Atlanta’s planned police training center appeared first on Jewish Telegraphic Agency.
Uncategorized
The Orthodox community in pre-war Czernowitz
די וואָך איז ניפֿטר געוואָרן הרבֿ מאיר מאָסקאָוויץ, וואָס איז געבוירן געוואָרן אין טשערנאָוויץ אין 1927 — דאָס עלטסטע קינד פֿונעם שאָצער רבין, ר׳ אַבֿרהם חיים. ווי אַ בחור האָט ער זיך געלערנט אין אַ ישיבֿה אין וויזשניץ.
אין 1941 זענען די דײַטשן אַרײַן אין טשערנאָוויץ. ווי הרבֿ מאָסקאָוויצעס זון יואל האָט דערציילט אין אַן אַרטיקל אין 2012, האָבן די דײַטשן דערהרגעט דעם שאָצער רבין און אַנדערע ייִדישע קהילה־פֿירער, אַרײַנגעטריבן די ייִדן אין שאַרגאָראָדער געטאָ אין טראַנסניסטריע, און געשיקט דעם יונגן מאיר יעדן טאָג אויף צוואַנגאַרבעט. איין מאָל אויפֿן וועג צום אַרבעט־לאַגער איז ער אַנטלאָפֿן און אָנגעקומען אין דער רוסיש־אָקופּירטער טעריטאָריע, וווּ די „עלית הנוער“ באַוועגונג האָט אים על־פּי־נס אַרויסגעשמוגלט קיין ארץ־ישׂראל. נאָך דער מלחמה האָט ער זיך דערוווּסט אַז זײַן מאַמע האָט איבערגעלעבט דעם חורבן און וווינט אין ניו־יאָרק, האָט ער זיך דאָרטן באַזעצט.
אין 2010 האָב איך אינטערוויויִרט מאָסקאָוויצן פֿאַר דעם ווײַטערדיקן אַרטיקל וועגן די פֿרומע קרײַזן אין פֿאַר־מלחמהדיקן טשערנאָוויץ. איך האָב זיך באַקענט מיט אים דורך מײַן זון גדליה איידלמאַן, וואָס איז געווען זײַנער אַ תּלמיד. כּדי צו ווײַזן וואָס פֿאַר אַ מין מענטש הרבֿ מאָסקאָוויץ איז געווען, הערט די מעשה: גדליה האָט מיר דערציילט אַז פֿאַרן סוף־עקזאַמען האָט הרבֿ מאָסקאָוויץ געזאָגט די תּלמידים אַז זיי קענען ענטפֿערן אויף די פֿראַגעס אין ענגליש אָדער לשון־קודש. האָט גדליה געפֿרעגט צי ער מעג דאָס מאַכן אויף ייִדיש. „זיכער,“ האָט מאָסקאָוויץ געענטפֿערט. האָט גדליה אַרײַנגעגעבן זײַן עקזאַמען, ציטירנדיק רשי און אַנדערע מפֿרשים אויף ייִדיש. מאָסקאָוויץ האָט אַזוי הנאה געהאַט דערפֿון אַז ער האָט געוויזן די ייִדיש־שפּראַכיקע דערקלערונגען צו זײַנע קאָלעגעס.
כּדי זיך צו דערוויסן מער וועגן הרבֿ מאָקאָוויצעס לעבן, אָט איז אַ ווידעאָ־רעקאָרדירונג פֿון זײַן לוויה.
[דער ווײַטערדיקער אַרטיקל איז לכתּחילה פּובליקירט געוואָרן דעם 26טן מאַרץ 2010]
* * *
געוויינטלעך ווען מע רעדט וועגן דער ייִדישער געשיכטע פֿון דער שטאָט טשערנאָוויץ באַטאָנט מען איר וויכטיקייט ווי אַ צענטער פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור און קולטור.
וועגן איין אַספּעקט הערט מען כּמעט גאָרנישט: דאָס לעבן פֿון די פֿרומע ייִדן אין טשערנאָוויץ. ס׳איז טאַקע אַ שאָד, ווײַל אין יענער תּקופֿה האָבן אין דער שטאָט זיך געפֿונען נישט ווייניקער ווי פֿינף חסידישע רביס, האָט איבערגעגעבן הרבֿ מאיר מאָסקאָוויץ, דער טשערנאָוויץ־געבוירענער מחבר פֿון אַ בוך זכרונות אויף העברעיִש, „כזה ראה וקדש“ (אַזוי געזען און פֿאַרהייליקט).
הרבֿ מאָסקאָוויץ, וועלכער איז געבוירן געוואָרן אין 1927, איז יאָרן לאַנג געווען אַ תּנ״ך־לערער אין דער אָנגעזעענער ניו־יאָרקער ייִדישער מיטלשול רמ״ז. בעת אַן אינטערוויו מיטן פֿאָרווערטס אין זײַן דירה אויף איסט 82סטער גאַס, האָט ער דערציילט, אַז ער אַליין איז געווען דער זון פֿונעם שאָצער רבין. עס האָבן אין טשערנאָוויץ דעמאָלט אויך געוווינט פֿיר אַנדערע רביס: דער באָיאַנער רבי, ר׳ משה פֿרידמאַן; דער נאַדווערנער רבי, איתמר ראָזענבאַום; דער קיטעווער רבי, גראָסמאַן; דער זאַלישטשיקער רבי, האַגער און דער שאָצער רבי, ר׳ אַבֿרהם־חיים מאָסקאָוויץ. אַלע רביס זענען געווען קרובֿים, ווײַל אַלע האָבן געמאַכט שידוכים צווישן זיך.
יעדער רבי האָט געהאַט אַ הויף מיט חסידים, האָט הרבֿ מאָסקאָוויץ דערציילט, אָבער אין פֿאַרגלײַך מיט די רביס, וואָס האָבן שבת און יום־טובֿ געטראָגן אַ שטרײַמל, האָבן די מתפּללים זיך שוין געהאַלטן פֿאַר „מאָדערנע מענטשן“ — האָבן זיי נישט געהאַט קיין באָרד אָדער פּאות, און זענען געקומען צום מנין טראָגנדיק אַ צילינדער און פֿראַק. הרבֿ מאָסקאָוויצעס אייגענע משפּחה האָט געוווינט אינעם זעלבן בנין פֿון דער שיל. „איך אַליין האָב געהאַט קליינע פּאהלעך,“ האָט ער צוגעגעבן.
הרבֿ מאָסקאָוויצס מאַמע, אַלטע־שיינדל, איז געווען אַ טאָכטער פֿונעם פּידײַעצער רבין, האָט זי געטראָגן אַ שייטל, אָבער זי, און די אַנדערע „רבישע קינדער“, ווי מע פֿלעג זיי רופֿן, זענען פֿאָרט געווען אונטער דער השפּעה פֿון דער מאָדערנער שטאָט. אין פֿאַרגלײַך מיט איר מאַן, וועלכער האָט גערעדט ייִדיש מיט די קינדער, האָט די רביצין גערעדט דײַטש. זי פֿלעג גיין אין טעאַטער, לייענען ייִדישע פּאָעזיע און געבן מענער די האַנט. מוטערס־טאָג האָט דאָס קליינע „מאירל“ איר געבראַכט בלומען, און סילוועסטער־נאַכט האָבן די רביצין און די אַנדערע פֿרויען פֿון רבישע היימען געפּראַוועט אַ שׂימחה.
„סילוועסטער זענען זיי געקומען צו אונדז אויפֿן צווייטן שטאָק, עלעגאַנט אויסגעפּוצט, און געגעסן און פֿאַרבראַכט שעהען לאַנג אין איינעם,“ האָט הרבֿ מאָסקאָוויץ דערציילט. און כאָטש קיין משקה האָבן זיי נישט געטרונקען, „האָבן די שנורן פֿונעם באַיאָנער רבין יאָ גערייכערט סיגאַרעטקעלעך.“
הרבֿ מאָסקאָוויץ געדענקט נאָך זײַן ערשטן טאָג אין חדר צו דרײַ יאָר. „מײַן טאַטע־מאַמע זענען קיין מאָל נישט געגאַנגען שפּאַצירן צוזאַמען, אָבער יענעם טאָג האָבן זיי מיר אָנגעטאָן נײַע קורצע הויזן, נײַע שיך און אַ נײַעם טלית־קטן, און ביידע האָבן מיך גענומען בײַ דער האַנט אין חדר אַרײַן. ווען מיר זענען אָנגעקומען האָט דער טאַטע מיך אַרומגענומען מיט אַ טלית און אַרײַנגעטראָגן. אויפֿן טיש איז מיט גרויסע גאָלדענע אותיות געווען אָנגעשריבן ׳מאירל׳. יעדעס מאָל וואָס איך האָב ריכטיק נאָכגעזאָגט ׳קמץ אלף אָ, קמץ בית באָ׳ איז אַראָפּגעפֿאַלן אַ האָניק־קיכעלע. כ׳האָב טאַקע געמיינט, ס׳איז פֿון הימל! אַזוי ווי סע שטייט אין משלי: לערנען תּורה איז אַזוי ווי האָניק און מילעך, זיס צו דער נשמה און ס׳היילט די ביינער.“
צו פֿינעף יאָר האָט מאירל אָנגעהויבן לערנען חומש. „ס׳איז געווען אין אַ שבת נאָכמיטאָג. משפּחה און פֿרײַנד און אַלע פֿינעף רביס זענען געקומען. מע האָט מיך געשטעלט אויפֿן טיש, כ׳האָב געטראָגן אַ ברוינעם סאַמעטענעם אָנצוג, און ביידע זיידעס האָבן מיר אָנגעטאָן גאָלדענע זייגערס אויף קייטן. דערנאָך האָט מען מיך געפֿרעגט: וואָס לערנסטו אין חומש?“
נאָכן פֿאַרהערן דאָס קינד האָט מען אָנגעהויבן טאַנצן און זינגען, עסן טאָרט און פּירות. אַלע רביס האָבן געטראָגן שטרײַמלעך, געזעסן און אויסגעטיילט שיריים. ער, מאירל, איז געזעסן צווישן ביידע זיידעס.
יעדן אינדערפֿרי האָט מאירל זיך געלערנט אין חדר, און דרײַ מאָל אַ וואָך איז ער נאָך מיטאָג געגאַנגען אין אַ ציוניסטישער העברעיִשער שול, „בית ספֿרי“. אין 1936 איז ער אַוועקגעפֿאָרן קיין וויזשניץ זיך לערנען אין דער וויזשניצער ישיבֿה. ער פֿלעג אַהיימקומען בלויז שבת־חנוכּה, פּסח און יום־טובֿ.
סוכּות אין טשערנאָוויץ געדענקט הרבֿ מאָסקאָוויץ זייער גוט. אַ גאַנץ יאָר האָבן די מענער און פֿרויען געגעסן צוזאַמען, אָבער סוכּות — נישט. די מאַמע האָט געבענטשט ליכט, געקומען אין סוכּה פֿאַר קידוש און המוציא, אָבער דערנאָך אַרײַן אין הויז, וווּ זי האָט פֿאַרבראַכט מיט די אַנדערע פֿרויען.
די סוכּה איז געווען אַ גרויסע; ווען דער טאַטע האָט געפֿירט טיש די צווייטע נאַכט סוכּות, לכּבֿוד דער שׂימחת־בית־השואבֿה, פֿלעגן אַרײַנקומען אין דער סוכּה 150 מענטשן. מ׳איז דאָרט אָבער נישט געשלאָפֿן. „ס׳איז געווען קאַלט, און אַ סכּנה.“
דעם שאָצער רביס הויז האָט אויך געדינט ווי אַן אכסניה פֿאַר די רביס פֿון די אַרומיקע שטעטלעך, ווען זיי האָבן געמוזט קומען קיין טשערנאָוויץ זען אַ דאָקטער. די פּשוטע אַרענדאַרן פֿלעגן אויך קומען, כּדי צו זען זייער רבין. „זיי זענען געווען פּשוט אָנגעטאָן — עמך — געטראָגן שטיוול, און געבראַכט פּירות אַ מתּנה דעם רבין.“
אָפֿט פֿלעגן די גײַסטיק קראַנקע קומען צו זייער טיר בעטן נדבֿות. „איינער, פֿישעלע, פֿלעג זאָגן מײַן מאַמען, ׳איך האָב דיך ליב!׳ — זי איז געווען אַ שיינע פֿרוי — פֿלעג מען אים אַרײַננעמען אין הויז, און מע האָט אים געגעבן דאָס זעלבע שפּײַז, וואָס מיר האָבן געגעסן.“
עוואַ מאַרדער בענדער, אַן אײַנוווינערין פֿון בראָנקס, נ״י, איז אויך געבוירן געוואָרן אין אַ פֿרומער משפּחה אין טשערנאָוויץ, אין 1927, אָבער איר איבערלעבונג איז געווען אַ גאַנץ אַנדערע ווי בײַ הרבֿ מאָסקאָוויץ. „דער טאַטע איז געווען אַ ציוניסט און אַ מיזרחיסט,“ האָט זי געזאָגט.
אויף דער גאַס האָט דער טאַטע, בערל מאַרדער געטראָגן אַ קאַפּעליוש, און אונטער דעם — אַ יאַרמלקע. בײַם באַגריסן זיך מיט מענטשן פֿלעג ער אַראָפּנעמען דאָס היטל, אָבער נישט די יאַרמלקע; די מאַמע, אסתּר, האָט געטראָגן אַ היטל, נישט קיין שייטל. „מיר זענען נישט געווען אַזוי פֿאַנאַטיש,“ האָט זי געזאָגט. „מיר זענען דאָך געווען אונטערן אײַנפֿלוס פֿון דער עסטרײַכישער קולטור.“
ווי אַ מיידל איז עוואַ, אַוודאי, נישט געגאַנגען אין חדר; די ערשטע פֿיר קלאַסן האָט זי זיך געלערנט אין אַ העברעיִשער, ציוניסטישער טאָגשול, „שׂפֿה איבֿריה“. נאָכן ענדיקן די שול האָט זי צוויי יאָר לאַנג שטודירט אין „גימנאַזיע האָפֿמאַן“, אַ שטאָטישער לערן־אַנשטאַלט פֿאַר מיידלעך, און דערנאָך — ווען די רוסן האָבן איבערגענומען בוקאָווינע — איז זי אַריבער אין דער ייִדישער שול, וווּ ס׳רובֿ פֿון די קינדער זענען געווען פֿון וועלטלעכע משפּחות. הגם די קלאַסן זענען אָנגעגאַנגען זעקס מאָל אַ וואָך, אַרײַנגערעכנט שבת, האָבן די פֿרומע תּלמידים נישט געדאגהט. „שבת האָבן מיר נישט געשריבן,“ האָט זי געזאָגט. די פּראָבלעם איז אָבער געווען מיט די עקזאַמענס, וועלכע זענען אַלע פֿאָרגעקומען שבת.
„מיר, די פֿרומע תּלמידים, האָבן טאַקע געליטן פֿון דעם, ווײַל מע פֿלעג אונדז מאַכן דעם עקזאַמען זונטיק אָדער מאָנטיק און בכּיוון פֿרעגן שווערערע פֿראַגעס. עטלעכע פֿון די לערער זענען געווען ייִדישע, אָבער זיי זענען געווען נאָך ערגער ווי די רוסן. זיי האָבן געוואָלט, אַז מיר זאָלן פֿאָרשן וואָס עס קומט פֿאָר אין שטוב און מסרן די עלטערן. מיר האָבן זיך נישט נאָכגעגעבן, זענען זיי געוואָרן זייער אויפֿגערעגט.“
פּסח פֿלעג דער מאַמעס טאַנטע, וואָס האָט געוווינט נישט ווײַט פֿונעם שאָצער רבין, קומען אויפֿן גאַנצן פּסח. „די גאַנצע צײַט האָט זי בלויז געשיילט קאַרטאָפֿל און מערן, מערן און קאַרטאָפֿל… דאָס איז געווען איר אויפֿגאַבע. און מיר, מיידלעך, האָבן נישט אַרויסגעהאָלפֿן, תּמיד זיך געשפּילט.“
זי פֿלעג שפּילן אין באַל אָדער אין שאַך — סײַ מיט מיידלעך, סײַ מיט ייִנגלעך, סײַ מיט פֿרומע, סײַ מיט פֿרײַע — „ווער ס׳איז נאָר געווען אין גאַס. ס׳האָט נישט אויסגעמאַכט ווײַל אין אונדזער געגנט זענען אַלע געווען ייִדן, בלויז די ׳סופּערס׳ (סטרוזשן) זענען נישט געווען קיין ייִדן.“
רעדנדיק מיטן פֿאָרווערטס האָט פֿרוי בענדער זיך דערמאָנט אין אַן אינצידענט פֿון די קינדער־יאָרן, וואָס האָט איר שטאַרק וויי געטאָן. יעדעס יאָר פֿלעג זי אַרויסקוקן, אַז דער זון פֿונעם מילניצער רבין זאָל קומען פֿון גאַליציע, כּדי מיטצופֿאָרן מיט די רביס און אַנדערע ייִדן אויף קבֿר־אָבֿות. עוואַס טאַטע פֿלעג זי אויך מיטנעמען. מע האָט אײַנגעשפּאַנט די פֿערד־און־וועגענער, און געפֿאָרן צום סאַדיגערער רבין.
„דאָס פֿאָרן האָט גענומען עטלעכע שעה, און ס׳איז געווען זייער שיין און לעבעדיק. מ׳איז געגאַנגען אויפֿן בית־עולם, און שפּעטער האָט מען געמאַכט אַ סעודה.“ ווען עוואַ איז געוואָרן אַכט יאָר אַלט, האָט דעם מילניצער רבינס זון אָבער אָנגעזאָגט איר טאַטן, אַז אַ מיידל אין אירע יאָרן טאָר מער נישט פֿאָרן, האָט זי געמוזט בלײַבן אין דער היים. „כ׳בין געווען זייער אויפֿגערעגט,“ האָט פֿרוי בענדער באַמערקט.
פֿון דעם וואָס הרבֿ מאָסקאָוויץ און פֿרוי בענדער האָבן אַזוי פּרטימדיק איבערגעגעבן, איז קלאָר, אַז טשערנאָוויץ איז נישט געווען אַ שטאָט פֿון בלויז סעקולערע ייִדן. הגם די ווינטן פֿון מאָדערנקייט און אַסימילאַציע האָבן זיכער משפּיע געווען אויף די פֿרומע קרײַזן, און אַרײַנגעבראַכט דאָס דײַטשישע לשון און עלעמענטן פֿון דער אַרומיקער קולטור, האָבן זיי ווײַטער אָפּגעהיט די מיצוות און אָנגעהאַלטן די טראַדיציעס, אויף ווי ווײַט עס האָט זיך געלאָזט.
The post The Orthodox community in pre-war Czernowitz appeared first on The Forward.
Uncategorized
The cheesy way to do teshuvah
To Europeans, cheese culture in the United States is not quite ripe.
The Kraft company, for good and for ill, has defined American cheese in high-gloss orange. But if you’ve been to a grocery store or farmer’s market in recent decades, guided by tatted-up slicers ready to educate you on musky bouquets and runny rinds, you know this is only part of the picture.
Sara Joe Wolansky’s The Big Cheese follows Adam Moskowitz, a third-generation cheese importer as he coaches Team U.S.A. to compete at the Mondial du Fromage in France — the Olympics of cheesemongers. He’s the one in the cow suit, leading a group chant of barnyard noises he calls a “mooditation.” You might mistake his bootcamp in Queens as a joke, but he’s not kidding.
“For me this is redemption,” he says.
Moskowitz, equal parts Tevye the dairyman, George S. Patton and the Beastie Boys, credits cheese with saving his life. At first he was resistant to enter the family trade, begun by his immigrant grandfather, Ben, who started in the business as a kid with a pushcart in Washington Market in Tribeca and became one of the first Americans to import now familiar cheeses from abroad. Adam’s father, Joseph, expanded the market, debuting Jarlsberg and Boursin in our supermarkets.
An ambitious workaholic, Adam forged his own path, earning his first million dollars as a salesman at Yahoo! in the 1990s, and losing it almost immediately when the dot-com bubble burst. When his flirtation with a rap career fell flat (you’ll see why), he joined the world of cheese at the family firm, Larkin Cold Storage, and brought the party there, founding the Cheesemonger Invitational, a booze-soaked celebration he emceed, between bumps of coke in the bathroom.
The invitational Moskowitz founded in 2011 helped inspire the Mondial, a competition that pits the world’s best cheesemongers against one another in blind taste tests, oral presentations pitching a specific cheese and statue displays. By 2023, no American had ever placed in the competition. A newly sober Moskowitz was determined to crumble that Roquefort ceiling.
In Moskowitz’s journey is a tale of Tillamook teshuvah. He is indebted to the cheese community for letting him make amends. Throughout, he reflects on his behavior as an addict, leading to some heavy moments in an otherwise frothy endeavor.
The documentary is also focused on two competing cheesemongers, Sam Rollins and Courtney Johnson, who Moskowitz and a panel of experts picked to challenge the snooty Europeans. It’s a compelling look at a slice of an industry whose experts get shorter shrift than their oenological counterparts. (A monger is a cheese sommelier, make no mistake.)
I won’t spoil the ending, except to say events cooperated with the film’s feel-good vibe, though you may end up wishing Wolansky stayed on a bit longer for the following year’s competition, which saw a major win for the underdogs.
The film may just bring out the patriot in you, as you root for American soft (cheese) power to prevail. It could just be the perfect thing to watch this coming Shavuot.
Sara Joe Wolansky’s The Big Cheese makes its world premiere at DOC NYC. In person and online dates can be found here.
The post The cheesy way to do teshuvah appeared first on The Forward.
Uncategorized
Netanyahu, Touting Push Toward Greater Self-Reliance, Denies Report Israel Seeking 20-Year US Military Aid Deal
US President Donald Trump greets Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu at the White House in Washington, DC, US, Sept. 29, 2025. Photo: REUTERS/Kevin Lamarque
Israel Prime Minister Benjamin Netanyahu has denied reports that his country is seeking a new 20-year military aid deal with the US, insisting that the Jewish state is working to wean itself off American assistance.
“I don’t know what they’re talking about. My direction is the exact opposite,” Netanyahu said on “The Erin Molan Show” on Thursday when asked by the Australian journalist about a new Axios report saying Israel was pursuing the security agreement.
According to Axios, the deal under discussion would include “America First” provisions to win the Trump administration’s support. The current 10-year memorandum of understanding between the two countries — the third such agreement signed — expires in 2028. It includes around $3.8 billion of annual military aid to Israel, which spends nearly all the assistance in the US to purchase American-made weapons and equipment.
The report comes amid growing criticism in the US among progressives and, increasingly, some conservatives over American military support for Israel, especially among younger Americans.
“Now, I want to make our arms industry independent, totally as independent as possible,” Netanyahu said on Thursday. “I think that it is time to ensure that Israel is independent.”
Netanyahu added that US defense aid to Israel is a “tiny fraction” of what Washington spends in the Middle East.
“We have a very strong economy, a very strong arms industry, and even though we get what we get, which we appreciate, 80 percent of that is spent in the US and produces jobs in the US,” he continued, saying he wants to see “an even more independent Israeli defense industry.”
The Israeli premier went on to stress that his country has never asked a single American solider to fight for Israel.
“Israel does not ask others to fight for us,” he said. “Israel is the one American ally in the world that says, ‘We don’t need boots on the ground, we don’t need American servicemen fighting on the ground for Israel or around Israel. We’re fine.’ We fight our own battles, but in doing so, we serve important American interests, like preventing countries that chant ‘Death to America’ from having nuclear bombs to throw at America.”