Connect with us

Uncategorized

The treasures discovered by a group of non-Jews in Lublin

דער פּאָעט יעקבֿ גלאַטשטיין, אַ געבוירענער אין לובלין, פּוילן, האָט געשריבן:

לובלין, מײַן הייליקע ייִדישע שטאָט, שטאָט פֿון גרויסן דלות און פֿריילעכע ייִדישע יום־טובֿים…
שטאָט פֿון אויפֿגעוואַכטן קלאַסנקאַמף. . . .

לובלין, מײַן הייליקע ייִדישע שטאָט פֿון בילדונג־דאָרשטיקע יונגע־לײַט און יונגע מיידלעך, פֿון דעם ערשטן בעז־אַראָמאַט פֿון יונג־העברעיִש און פֿון דער באַטעמטקייט פֿון שטאָלצן ייִדיש.

הייליקע שטאָט מײַנע, . . . ווער וועט דיך צוריקשטעלן און צוריקבויען, מײַן הייליקע שטאָט, אַז פֿאַרוויסט ביסטו געוואָרן ביז דײַנע פֿונדאַמענטן און ביסט איין מוראדיקע מצבֿה.

מע שלאָגט שינדלען, מע לייגט דעכער, מען פֿאַרריכט און מען פֿאַרניצעוועט אַן אַלטע פּאַסקודנע וועלט, אָבער מײַן הייליקע שטאָט, די שטאָט פֿון מײַן וועלט, וועט קיין מאָל נישט צוריקגעבויט ווערן.

גלאַטשטיין איז געווען גערעכט. זײַן הייליקע שטאָט לובלין, די שטאָט פֿון אַרום 43,000 ייִדן פֿאַר דעם חורבן, כּמעט אַ דריטל פֿון דער דעמאָלטיקער באַפֿעלקערונג, וועט קיין מאָל נישט צוריקגעבויט ווערן, אָבער עס זײַנען דאָ מענטשן און אַן אָרגאַניזאַציע, דווקא נישט קיין ייִדן און נישט קיין ייִדישע, וואָס אַרבעטן כּדי אויפֿצוהאַלטן דעם אָנדענק פֿון יענער הייליקער ייִדישער שטאָט. די אָרגאַניזאַציע הייסט „בראַמאַ גראָדסקאַ”, (דער שטאָטטויער) און עס געפֿינט זיך אין אַ בנין  אין דעם טויער, וואָס ייִדן פֿלעגן רופֿן „גראָדסקע בראָם“ אָדער „ברום“,  דורך וועלכן מע פֿלעגט אַרײַנגיין אין דער אַמאָליקער ייִדישע געגנט.

דעם זומער, זײַענדיק אין פּוילן האָבן מיר (מײַן מאַן, אונדזער עלטערע טאָכטער בענאַ און איך) געמאַכט אַן עקסקורסיע קיין לובלין, — די שטאָט וווּ מײַן טאַטע האָט געוווינט ווי אַ צענערלינג ביז 1927, די שטאָט פֿון זײַן אַרײַנטריט אין „אויפֿגעוואַכטן קלאַסן־קאַמף“ און „שטאָלצן ייִדיש“,— און זיך געטראָפֿן מיט פּיאָטער נאַזאַרוקן, אַ געוועזענער ייִדיש־סטודענט פֿון דער ווײַנרײַך־פּראָגראַם בײַם ייִוואָ. פּיאָטער האָט אונדז אַרומגעפֿירט איבער דער שטאָט און דערציילט וועגן דער געשיכטע און אַרבעט פֿון דער אָרגאַניזאַציע.

„בראַמאַ“ האָט זיך אָנגעהויבן אין 1990 ווי אַ טעאַטער־טרופּע אָבער מיט דער צײַט האָבן די באַטייליקטע אײַנגעזען אַז זיי געפֿינען זיך אין האַרץ פֿון עפּעס אַ סך מער דראַמאַטישס ווי די דראַמאַטישיסטע פּיעסע — דער פֿאַרלוירענער ייִדישער וועלט — און זיי האָבן אָנגעווענדט זייערע כּוחות און פֿעיִקייטן אויף רעקאָנסטרוּירן און אויפֿהיטן די געשיכטע פֿון יענער וועלט.

שטעלט זיך די פֿראַגע, פֿאַר וואָס וואָלטן נישט־ייִדן זיך אָפּגעגעבן מיט אויפֿהיטן דעם אָנדערק פֿון די ייִדן? און די פֿראַגע קומט טאַקע דעם גאַסט אַנטקעגן ווען מע טרעט אַרײַן אינעם בנין. אויף דער וואַנט הענגט אַן אויפֿשריפֿט אין דרײַ שפּראַכן: פּויליש, ענגליש און עבריתּ בזה הלשון: „ייִדן וואָס קומען אַהער פֿרעגן אונדז, איר זײַט דאָך נישט קיין ייִדן. איר זײַט פּאָליאַקן און די ייִדישע שטאָט איז ניט אײַער געשיכטע. פּאָליאַקן פֿרעגן אונדז, ,פֿאַר וואָס טוט איר דאָס, איר זײַט דאָך פּאָלאַקן און די ייִדישע שטאָט איז ניט אײַער געשיכטע. אָדער אפֿשר זײַט איר טאַקע ייִדן?

„געדולדיק גיבן מיר צו פֿאַרשטיין אַז דאָס איז אונדזער בשותּפֿותדיקע פּויליש־ייִדישע געשיכטע. צו געדענקען די אויסגעהרגעטע ייִדן דאַרף מען נישט זײַן קיין ייִד.“

אויף אַן אַנדער וואַנטשילד שטייט געשריבן: „עס איז דאָ, בײַם גראָדסקע־טויער, וואָס מע רופֿט אויך ׳דער ייִדישער טויער׳, וואָס איז דער שומר איבער דעם נישט־עקסיסטירנדיקן שטעטל — דעם ייִדישן אַטלאַנטיס — וווּ מיר באַמיִען זיך צו פֿאַרשטיין דעם באַטײַט און דעם שליחות פֿון דעם אָרט הײַנט.“

עס זײַנען דאָ פֿאַרשיידענע אופֿנים און פּראָיעקטן דורך וועלכע זיי טוען דאָס. איינער אַזאַ האָט צו טאָן מיט פֿאָטאָגראַפֿיעס. אין 2015 האָט בראַמאַ גראַדסקאַ באַקומען אַן אוצר, אַ זאַמלונג גלעזערנע נעגאַטיוון (glass plate negatives, בלע״ז) וואָס אַרבעטערס האָבן צופֿעליק געפֿונען אין אַ בוידעם אויף רינעק 4. דער פֿאָרשער יעקבֿ כמיעלעווסקי אין מײַדאַנעק האָט אַנטדעקט אַ מעגלעכע פֿאַרבינדונג צווישן דעם אַדרעס און אַ פֿאָטאָגראַף, אַבראַם זילבערבערג, וואָס האָט דאָרטן אַ שטיק צײַט געוווינט.

די זאַמלונג איז כּולל מער ווי 2,700 גלעזערנע נעגאַטיוון פֿון פֿאַרשיידענע גרייסן, פֿון בילדער גענומען צווישן 1914 און 1939. ניט געקוקט אויף די 75 יאָר, די נישט־גינסטיקע באַדינגונגען אין בוידעם — די קעלט ווינטערצײַט און די היצן זומערצײַט — האָבן ס׳רובֿ פֿון די נעגאַטיוון זיך אויפֿגעהיט. זיי געבן דעם צוקוקער אַ בליק אַרײַן אין דעם וואָס זיי רופֿן „אַ נישט־עקסיסטירנדיקע שטאָט“: בילדער פֿון קינדער און דערוואַקסענע, מענער און פֿרויען, פֿרומע און וועלטלעכע, ייִדן און נישט־ייִדן, פֿאַרשיידענע פֿאַכלײַט, יחידים און גרופּעס, יוגנט־באַוועגונגען און ספּאָרטקלובן.

אַנדערע בילדער פֿון חתונות, בריתן און מצבֿות דאָקומענטירן וויכטיקע מאָמענטן אין דעם ייִדישן משפּחה־לעבן. די פֿאָטאָגראַפֿיעס שפּיגלען אויך אָפּ דעם בהדרגהדיקן איבערגאַנג פֿון אַ פֿרום, טראַדיציאָנעל לעבן צו אַ מער וועלטלעכן. דאָס רובֿ זײַנען בילדער פֿון פּשוטע לײַט, אין גאַנג פֿון דער טאָג־טעגלעכקייט — מענטשן וואָס האָבן קיין מאָל נישט געמיינט אַז זיי וועלן ווערן שטומע עדות אויף אַ פֿאַרשוווּנדענער וועלט.

אַן אַנדער פּראָיעקט האָט צו טאָן מיט דער דיגיטאַלער ביבליאָטעק פֿון דער ישיבֿת חכמי לובלין, אַ וויכטיקער מקום־תּורה וואָס האָט זיך געעפֿנט אין לובלין אין 1930, און איז געווען רעוואָלוציאָנער אין דער ישיבֿה־וועלט, נישט נאָר פֿאַר דעם דף־יומי וואָס איר פֿאַרלייגער, ר’ מאיר שאַפּיראָ, האָט אײַנגעפֿירט אויף אַ קאָנפֿערענץ פֿון אַגודת־ישׂראל אין ווין אין 1923, נאָר אויך פֿאַר איר שיינעם בנין וואָס האָט געהאַט אַן עסזאַל און אינטערנאַטן פֿאַר די בחורים, אַ סגולה צו די שוועריקייטן פֿון דינגען אַ צימער און עסן טעג אין פֿרעמדע הײַזער.

במשך פֿון די קנאַפּע צען יאָר פֿון איר עקסיסטענץ, פֿון 1930־1939, האָט די ישיבֿה אָנגעזאַמלט אַ ביבליאָטעק פֿון צענדליקער טויזנט ספֿרים, ביכער און צײַטשריפֿטן. אין 1941 האָבן די נאַציס אײַנגענומען לובלין און ביז מיט אַ יאָרצענדליק צוריק האָט מען געמיינט אַז נאָר פֿינעף ביכער האָבן זיך געראַטעוועט. אָבער אַ דאַנק דער איבערגעגעבענער אַרבעט פֿון בראַמאַ גראָדסקאַ, אונטער דער אָנפֿירערשאַפֿט פֿון פּיאָטער נאַזאַרוק און מאָניקאַ טאַרײַקאָ, האָבן זיך שוין אָפּגעזוכט ביז הײַנט 1,555 ביכער, פֿונאַנדערגעשפּרייט אין ביבליאָטעקן איבער דער גאָרער וועלט.

בראַמאַ גראָדסקאַ ווייסט אַז ס׳איז נישטאָ קיין שׂכל אין צוריקברענגען די ביכער קיין לובלין, אַ שטאָט וואָס האָט קוים אַ מנין ייִדן. דערפֿאַר צילעווען זיי מיט זייער דיגיטאַלער ביבליאָטעק אויסצוזוכן, אידענטיפֿיצירן און קאַטאַלאָגירן אַלע ביכער מיט שטעמפּלען פֿון דער ישיבֿה. אַזוי האָפֿן זיי צו רעסטאַוורירן די זאַמלונג און זי כאָטש סימבאָליש צוריקקערן קיין לובלין.

אַזוי ווי בראַמאַ גראָדסקאַ דינט ווי דער אַדרעס פֿאַר אויפֿהיטן דעם אָנדענק פֿון די ייִדן אין לובלין קען מען דאָרטן געפֿינען אויסטערלישע זאַכן וואָס מענטשן האָבן צופֿעליק געפֿונען און אַהין אַרײַנגעגעבראַכט: למשל, אַ וואָגנראָד וואָס האָט זיך ערגעץ געוואַלגערט, געמאַכט פֿון אַ ייִדישער מצבֿה, אַן עדות אויף אַנטיסעמיטישן וואַנדאַליזם.

אַ ראָד וואָס מע האָט געמאַכט פֿון אַ ייִדישער מצבֿה Photo by Benna Kessler

בראַמאַ פֿירט אויך אָן מיט דערציִערישע פּראָגראַמען וועגן דעם חורבן און דעם ייִדישן לעבן פֿאַר דעם חורבן פֿאַר לערערס פֿון פּוילן און פֿון אויסלאַנד. זיי האָבן אַ דאַטן־באַזע וווּ זיי זאַמלען אינפֿאָרמאַציע וועגן געוועזענע לובלינער פֿון פֿאַרשיידענע מקורים, ווי למשל, רשימות פֿון אײַנוווינערס פֿון בנינים און שטים־רשימות.

שבֿע צוקער פֿאַרן בנין, וווּ דער טאַטע האָט אַ מאָל געוווינט Photo by Benna Kessler

איך האָב, פֿאַרשטייט זיך, געבעטן בײַ פּיאָטערן ער זאָל זוכן אינפֿאָרמאַציע וועגן מײַנע אייגענע אָבֿות, דער משפּחה צוקער. האָט ער געזוכט אונטער זייער אַדרעס, רוסאַלקע 3, וווּ ער האָט אונדז פֿריִער געהאַט געפֿירט. צווישן די אַלע נעמען פֿון די אײַנוווינערס פֿון בנין וואָס האָבן זיך געפֿונען אין דער דאַטן־באַזע, בתוכם נישט קיין איין צוקער (מסתּמא ווײַל די משפּחה איז שוין געהאַט אַוועק פֿון לובלין אין די סוף צוואַנציקער יאָרן) האָט איין נאָמען מיר פֿאַרכאַפּט דעם אָטעם: מאָשעק (משה) גאָטליב, פֿון פֿאַך אַ בראַקער.

איך האָב קיין מאָל נישט געטראָפֿן משה גאָטליבן. געוווּסט האָב איך נאָר אַז ער איז געווען דער ערטשער מאַן פֿון דעם טאַטנס עלטסטער שוועסטער לובע און אַז זיי האָבן נאָך אַ פּאָר יאָר זיך געגט. כאָטש די מומע לובע איז שוין געווען אַ בונדיסטקע האָט זי מסכּים געווען צו אַ שידוך (איך ווייס ניט צי פֿרײַוויליק צי נישט) מיטן זון פֿון איינעם אַ גאָטליב מיט וועמען דער טאַטע (מײַן זיידע), אויך אַ בראַקער, האָט געהאַט געשעפֿטן.

מיר איז דאָס אַלע מאָל געווען אַזאַ אינטערעסאַנטער באַווײַז פֿון דעם וואָס ווי די אַלטע וועלט און די נײַע זײַנען דעמאָלט געווען געקניפּט און געבונדן. נאָך אַלעמען, ווי קומט אַ בונדיסטקע צו אַ שידוך?! מער ווי דאָס האָב איך וועגן משה גאָטליבן נישט געוווּסט. ס׳איז מיר קיין מאָל אַפֿילו נישט אײַנגעפֿאַלן צו פֿרעגן אויב ער איז אומגעקומען אָדער האָט איבערגעלעבט דעם חורבן; בײַ מיר האָט זײַן שייכות צו מײַן משפּחה זיך געענדיקט מיטן גט ערגעץ אין די 20ער יאָרן. נאָר ס׳איז קלאָר אַז ער איז אומגעקומען.

איך האָב געקענט זייער זון איצוש ע״ה, וואָס האָט אין די 1950ער יאָרן עמיגרירט קיין קאַנאַדע, וווּ מיר האָבן געוווינט, נאָר ס׳איז מיר אויך קיין מאָל נישט אײַנגעפֿאַלן אים צו פֿרעגן וואָס איז געשען מיטן טאַטן זײַנעם. צי האָט ער נאָך אַ מאָל חתונה געהאַט, האָט ער געהאַט אַנדערע קינדער — האַלבע־ברידער אָדער ־שוועסטער? זײַנען זיי אויך אומגעקומען?

אינפֿאָרמאַציע וואָס שבֿע צוקער האָט אַנטדעקט וועגן איר קרובֿ משה גאָטליב Photo by Benna Kessler

מסתּמא וועל איך קיין מאָל נישט האָבן קיין ענטפֿער אויף די פֿראַגעס אָבער די קנאַפּע ידיעות האָבן אויפֿגעלעבט פֿאַר מיר אויף אַ פּאָר מינוט אַ מענטשן. דאָס איז טאַקע דער ציל פֿון בראַמאַ גראָדסקאַ — צו ווײַזן אַז די אומגעקומענע זײַנען נישט געווען בלויז ציפֿערן. דאָס ביסל אינפֿאָרמאַציע וועגן משה גאָטליבן איז אַרײַן אין איינער פֿון די 43,000 פּאַפּקעס — איין פּאַפּקע פֿאַר יעדן אומגעקומענעם ייִד, וואָס האָט געוווינט אין לובלין ערבֿ דעם אויסבראָך פֿון דער מלחמה.

און דווקא יענע דינע פּאַפּקעס האָבן מער פֿון אַלע פּראָיעקטן און חפֿצים, געמאַכט אויף מיר דעם גרעסטן אײַנדרוק. בראַמאַ צילעוועט צו געפֿינען עפּעס אַ ידיעה וועגן יעדן פֿון די 43,000 קדושים. עס קען זײַן אַ נאָמען, אַן אַדרעס, אַ פֿאַך, אַ געבוירן־טאָג, עפּעס וואָס ראַטעוועט דעם נאָמען פֿון אַנאָנימקייט און אָטעמט אַרײַן אין אים אַ נשמה.

וועגן 35,000 פֿון די אַמאָליקע אײַנוווינער האָט מען שוין עפּעס אַנטדעקט. געבליבן זײַנען נאָך 8,000 נשמות וואָס וואַרטן אויף אַ תּיקון.

The post The treasures discovered by a group of non-Jews in Lublin appeared first on The Forward.

Continue Reading

Uncategorized

A Saturday night in Portland, very close to the ICE building

ס׳איז געווען אַ שטילע נאַכט אין פּאָרטלאַנד, אָרעגאָן. מײַן חבֿר ברונאָ, אַ משפּחה־דאָקטער װאָס אַרבעט אויפֿן געביט פֿון עפֿנטלעכן געזונט פֿאַר דער שטאָט, האָט פּאַרקירט זײַן אױטאָ אין אַ טונקעלער גאַס אַ פּאָר בלאָקן פֿונעם „אײַס“־קאָמפּלעקס.

„אײַס“ זענען די ראשי־תּיבֿות פֿון דער אַמעריקאַנער אימיגראַציע־אַגענטור, וואָס האָט זינט אָקטאָבער 2024 אַרעסטירט מער ווי 185,000 אומדאָקומענטירטע אימיגראַנטן.

„װילסט טראָגן דעם האָן־קאָסטיום?“ האָט ער מיך געפֿרעגט. דאָס ערשטע מאָל אין מײַן לעבן הער איך אַזאַ פֿראַגע. איך זאָג זיך אָפּ, און ער קװעטשט זיך אַרײַן אין דעם אייגנאַרטיקן פֿאַרשטעלעכץ.

אין פּאָרטלאַנד בין איך געפֿאָרן צוליב אַ קאָנפֿערענץ. נישט געקוקט אױף די בויך־סבֿרות פֿון דאָנאַלד טראָמפּ, איז דאָס אַ שײנע שטאָט, פֿול מיט אײגנאַרטיקע װעגעטאַרישע רעסטאָראַנען, מאָדישע שענקען און אַ סך בריקן אַרום אַ בילד־שײנעם טײַך. מע האָט אויך געזען הײמלאָזע אױף די גאַסן אָבער דאָס איז שוין אַ טײל פֿון דער לאַנדשאַפֿט אין כּמעט יעדער גרויסער אַמעריקאַנער שטאָט, אַ סימן פֿון אונדזערע אומגלײַכקײטן.

נאָר צופֿעליק כאַפּט מען זיך אַז נישט אַלץ איז פֿױגלדיק. אָפּשטאַטנדיק אַ װיזיט אין אַ היגער קליניק, האָב איך באַמערקט די באַװוּסטע שילדן, װאָס װאָרנט „אײַס“ נישט אַרײַנצוטרעטן אָן אַ יורידישן באַפֿעל. פֿאַרבײַגײענדיק אױף דער גאַס, הער איך אונטער װי עס רעדט אַ פּאָרל. זי: „איך באָד זיך אין חובֿות. אַפֿשר זאָל איך זיך פֿאַרשרײַבן פֿאַר אַן אײַס־אַגענט, מע זאָל מיר פֿאַרגעבן די חובֿות.“ ענטפֿערט ער אַ שאָקירטער: „רעד נישט אַזעלכע רײד אין דער עפֿנטלעכקײט!“

װי באַװוּסט װערט פּאָרטלאַנד די טעג אָפֿט מאָל דערמאָנט אין די נײַעס, װײַל טראָמפּס אױפֿמערק האָט זיך פֿיקסירט אױף איר, װוּ עס בושעװעט כּלומרשט אַ מלחמה. כאָטש די אײנציקע קריג װאָס איך האָב דאָרט געזען איז געװען דאָס שטופּעניש אין מײַן האָטעלס לאָבי־באַר, האָב איך באַשלאָסן זיך אַריבערצוכאַפּן אין די בלאָקן לעבן „אײַס“־בנין. און דערפֿאַר האָט מײַן חבֿר זיך אָנגעטאָן דעם הון־קאָסטום.

צוליב דעם וואָס איך בין אָנגעקומען אין פּאָרטלאַנד נאָך שבת האָב איך פֿאַרפֿעלט די דעמאָנסטראַציע מיט אַ 100 מענטשן װאָס איז פֿריִער פֿאָרגעקומען, נאָר איך האָב יאָ געזען דעם עולם װאָס זאַמלט זיך דאָרט חדשים לאַנג, און װאָס טראָמפּ װיל באַקעמפֿן מיט דער נאַציאָנאַלער גװאַרדיע.

אַלץ איז געװען גאַנץ פֿרידלעך, כאָטש אַקטיװ. מ׳איז געשטאַנען אין קרײַזלעך, רעדנדיק, אַ מאָל גאַנץ הױך. עטלעכע „יוטובער“ טיפּן האָבן פֿילמירט.

ניק שירלי, אַ 22-יאָריקער װידעאָ־בלאָגער און „קאָנטענט־שאַפֿער“, האָט מיר געזאָגט, „איך בין דאָ צו רעדן מיט מענטשן [אױפֿן אינטערנעט] צו זאָגן זײ װאָס דאָ קומט פֿאָר. אַנטי־פֿאַ און פּראָטעסטירער פֿאַרנעמען די געגנט צו פּראָטעסטירן ׳אײַס׳.“ אַזעלכע פֿילמירערס, אַרומשפּאַנענדיק מיט אַפּאַראַטן אין דער האַנט און מאָבילקעס אױף סעלפֿי־שטעקנס, האָבן געשאַפֿן גיכער אַ מין צירק־געפֿיל, איידער אַן אײַנדרוק פֿון אַ קאָכעדיקן פּראָטעסט.

אַפֿשר אַ פֿופֿציק מענטשן זײַנען געשטאַנען אױף דער גאַס לעבן דעם „אײַס“־בנין יענעם שבת־צו־נאַכט, שרײַענדיק אױף די אַגענטן װאָס האָבן זיך אַװעקגעשטעלט אױפֿן דאַך. טעראָן, אַ 19-יאָריקער, האָט געזאָגט אַז ער איז געקומען כּדי זיך אַקעגנצושטעלן קעגן „אײַס.“ ניקאָל, 22 יאָר, האָט געזאָגט, „מע נעמט אַװעק אונדזערע קאָנסטיטוציאָנעלע רעכט. דערפֿאַר זײַנען מיר דאָ.“

ברי, אַ יונגע, נידעריקע פֿרױ איז געשטאַנען אין מיטן אַ קרײַזל מענטשן, האַלטנדיק פֿעסט אין דער הײך אַ מעקסיקאַנער פֿאָן. „װאָס טוסטו דאָ?“ האָב איך זי אַ פֿרעג געטאָן. „מיר פּראָטעסטירן קעגן דעם ׳אײַס׳־בנין און לאָזן פֿלאַטערן די פֿאָן כּדי אַרױסצוּװײַזן סאָלידאַריטעט מיט אונדזערע מעקסיקאַנער ברידער און שװעסטער, װאָס װערן עטניש גערײניקט.“

אַז אַ פֿרױ, װאָס האָט נישט געװאָלט געבן איר נאָמען, האָט געהערט אַז איך שרײַב פֿאַר אַ ייִדישער צײַטונג, האָט זי האַסטיק אַ פֿרעג געטאָן, „װאָס מײנסטו װעגן עזה? האַלטסטו דאָס פֿאַר אַ גענאָציד?“

אױפֿן װעג צום עולם טראָפּמיסטן (אַ היפּשע צאָל, כאָטש אַ קלענערער װי די לינקע – מיט טראָמפּ־ און אַמעריקאַנער פֿאָנען), האָב איך געטראָפֿן אַ יאַט אָנגעטאָן אין שװאַרץ. „איך װיל גאָר נישט זאָגן, נאָר ס׳איז אַ מזל אַז קײנער איז דאָ נאָך נישט דערהרגעט געװאָרן.“

אַ פּאָליצײ־אױטאָ איז אַדורכגעפֿאָרן. „בלאָקיר נישט די גאַס! זײַט אײדל אײנער צום צװײטן!“ האָט מען געפֿאָלגט. מײַן חבֿר מיטן הון־קאָסטיום האָט געטאַנצט צו דער מוזיק װאָס עמעצער האָט געשפּילט.

אַ פֿאָן־טרעגער צווישן די טראָמפּיסטן האָט מיר באַשריבן זײַנע צילן. „איך בין דאָ צו פֿאַרברענגען, אָנצוקוקן דעם עולם און פֿאַרטײדיקן די פּאַטריאָטן.“

אַ פֿרױ און אַ בחור זענען געשטאַנען אױפֿן ראַנד טראַטואַר. „פֿאַר װאָס זײַט איר דאָ?“ האָב איך אַ פֿרעג געטאָן.

„איך בין אַ שטיצער פֿון די פּאַטריאָטן,“ האָט זי זיך אָפּגערופֿן. „אָנגעקומען בין איך אין פּאָרטלאַנד צו 18 יאָר װי אַ נישט־חתונה־געהאַטע מאַמע. איך האָב געדאַרפֿט שפּעטער פֿאַרלאָזן די שטאָט װײַל איך האָב מער נישט געקענט פֿאָרן מיט דער צופֿאָר־באַן. דראָג־אַדיקטן. ווילדע אומרוען. מע באַגנבֿעט אײנער דעם צװײטן. איך הייס בעט. אָט איז מײַן זון לאָראַן.“

„מעג איך אַראָפּנעמען אײַער בילד?“

„װאָסער צײַטונג, װידער?“

„אַ ייִדישע.“

„אין דעם פֿאַל, דאַרף איך ענדיקן מיט דעם: יעזוס איז דער מלך.“

איך האָב אַ קוק געגעבן אױפֿן האַנטזײגער און זיך געכאַפּט אַז ס׳װערט שפּעטלעך. איבערגעכאַפּט אַן אינדיש־װעגעטאַרישע װעטשערע, זײַנען מיר צוגעפֿאָרן צום פֿליפֿעלד. מײַן חבֿר איז שױן געװאָרן אױס האָן.

כ׳בין אַהײמגעפֿאָרן מיט פּאָרטלאַנדער זכרונות פֿון פֿאָנען און פֿאָטאָגראַפֿן.

The post A Saturday night in Portland, very close to the ICE building appeared first on The Forward.

Continue Reading

Uncategorized

Michigan Lt. Gov. Garlin Gilchrist Attacks Israel During Democratic Primary Campaign for Governor

Michigan Lt. Gov. Garlin Gilchrist speaks at a “Hands Off” protest at the Michigan Capitol in Lansing, Michigan, on April 5, 2025. Photo: Andrew Roth/Sipa USA via Reuters Connect

Michigan Lt. Gov. Garlin Gilchrist has sparked backlash among the state’s Jewish community in recent weeks over his fierce condemnations of Israel while running in the Democratic primary to be Michigan’s next governor.

Gilchrist has sharpened his rhetoric against Israel, falsely accusing the Jewish state of both committing a “genocide” against the Palestinian people and purposefully inflicting famine across Gaza. 

Since entering the race, Gilchrist has embarked on a full-court press to galvanize Michigan’s Arab community behind his campaign. Gilchrist recently spoke at events held by the American-Arab Anti-Discrimination Committee and ArabCon, in which he condemned Israel for supposedly committing a “genocide” in Gaza. He has also vowed not to accept money from organizations that support Israel’s war against Hamas, including the American Israel Public Affairs Committee (AIPAC), a lobbying group that seeks to foster bipartisan support for the US-Israel alliance.

“This is not a matter of opinion; it is a matter of fact,” Gilchrist said to a cheering audience at ArabCon last month. “This has been established by the global leaders who study genocide. This is not something we should support. American taxpayer dollars should not fund offensive weapons of war while children are starving, while medical resources are being blocked to civilians, and while lineages of families are being erased.”

ArabCon, an annual convention held in Dearborn, Michigan to address issues affecting the Arab American community, featured several speakers connected to terrorist organizations. Some featured speakers referred to Zionists as “vile” and dismissed the Jewish people’s connection to Israel.

At last year’s event, Mohammed Maraqa, data strategist for the American-Arab Anti-Discrimination Committee, said that “the Jewish community is led by their business people, by their moneyed interests.”

Gilchrist further condemned Israel in fundraising emails, claiming that the Jewish state has oppressed Palestinians and accusing AIPAC, the foremost pro-Israel lobbying organization in the US, of collaborating with “billionaire allies” to silence him.

“What’s happening in Gaza is a genocide. Families are starving. Children are being bombed. And our federal government is writing the checks that fund it,” Gilchrist’s campaign wrote in a fundraising email. “I stand for human rights, dignity, and safety. That is why I am standing with the Palestinian people and their family, friends, and allies in Michigan – even knowing that AIPAC and its billionaire allies will flood Michigan with attack ads to try to shut me up.”

The Jewish Federation of Detroit issued a statement accusing Gilchrist of peddling “antisemitic” tropes and mischaracterizing Israel’s military campaign against the Hamas terrorist group in Gaza.

“Gilchrist promotes an inaccurate and offensive narrative that also omits the horrific attacks of October 7th and ignores those that remain hostage in Gaza,” the Jewish Federation of Detroit said in a statement, referring to Hamas’s Oct. 7, 2023, invasion of and massacre across southern Israel.

“This inflammatory language is an attempt to foster divisiveness as a campaign tool. We expect our elected representatives to reject political rhetoric that plays into antisemitic tropes and instead promote peace and understanding among all Michiganders,” the group continued.

US Rep. Rashida Tlaib (D-MI), one of the most vocal critics of Israel in the US Congress, endorsed Gilchrist on Tuesday.

“I trust Garlin [and his] lived experience, not only as a father, but as someone who understands what it means when we don’t have people in office defending us and fighting on our behalf,” Tlaib said. 

Skeptics have suggested that Gilchrist’s repudiation of Israel is an effort to inject life into his fledgling gubernatorial campaign. Despite serving as the running mate of sitting Gov. Gretchen Whitmer (D-MI), Gilchrist has failed to secure her endorsement. Earlier this year, Whitmer refused to throw her weight behind Gilchrist, breaking a longstanding tradition of Michigan governors endorsing their second in command.

According to polls, Gilchrist faces a steep uphill climb to win Michigan’s Democratic nomination for governor. A recent poll conducted by Impact research showed Michigan Secretary of State Jocelyn Benson leading Gilchrist by a whopping 39 points. Unlike Gilchrist, Benson has refused to call Israel’s actions in Gaza a “genocide.”

Continue Reading

Uncategorized

US-Backed Efforts Bring Longtime Foes Israel and Syria Closer to Security Pact

Members of Israeli security forces stand at the ceasefire line between the Golan Heights and Syria, July 16, 2025. Photo: REUTERS/Ammar Awad

Israel and Syria are reportedly in the final stages of months-long negotiations over a security agreement that could establish a joint Israeli, Syrian, and US presence at key strategic locations.

Jerusalem and Damascus have agreed to form a joint Israeli-Syrian–American security committee to oversee developments along their shared border and uphold the terms of a proposed deal, Israeli officials told Saudi media outlets Al-Arabiya and Al-Hadath.

Following the fall of longtime Syrian President Bashar al-Assad in December, Israel deployed troops into a buffer zone along the Syrian border to establish a military position aimed at preventing terrorists from launching attacks against the Jewish state.

The previously demilitarized zone in the Golan Heights was established under the 1974 Disengagement of Forces Agreement between Damascus and Jerusalem that ended the Yom Kippur War. However, Israel considered the agreement void after the collapse of Assad’s regime.

After months of negotiations and rising tensions, both countries appear close to finalizing an agreement based on the 1974 framework, with minor adjustments to reflect current realities — one of the most promising efforts yet to reach a lasting security arrangement.

For its part, Israel assured US and Syrian officials that it will not support any destabilizing forces within Syrian territory, according to reports.

Meanwhile, the Syrian government pledged to protect the Druze population while providing Sweida, a Druze region in the country’s south, with the support and resources needed to maintain stability.

Under a US-backed proposal, a humanitarian corridor from Israel to Sweida has reportedly been ruled out, with any aid route instead planned to run from Damascus to ensure all movement passes through officially sanctioned channels.

Earlier this year, tensions escalated after heavy fighting broke out in Sweida between local Druze fighters and regime forces amid reports of atrocities against civilians.

At the time, Israel launched an airstrike campaign to protect the Druze, which officials described as a warning to the country’s new leadership over threats to the group — an Arab minority with communities in Syria, Lebanon, and Israel whose religion is derived from Islam.

Jerusalem has pledged to defend the Druze community in Syria with military force if they come under threat — motivated in part by appeals from Israel’s own Druze minority.

But the Syrian government has accused Israel of fueling instability and interfering in its internal affairs, while the new leadership insists it is focused on unifying the country after 14 years of conflict.

Describing Syria’s new rulers as barely disguised jihadists, Israel has consistently vowed to prevent them from deploying forces in the country’s southern region, which borders northeastern Israel.

Despite lingering reservations about the newly established Syrian regime, Israeli officials have signaled interest in pursuing formal diplomatic relations if specific conditions are met.

Under the Trump administration, Washington has lifted sanctions on the Syrian government to support the country’s reconstruction efforts and pushed for Damascus to normalize relations with Israel.

Continue Reading

Copyright © 2017 - 2023 Jewish Post & News